Nooit hadden we kunnen bevroeden dat het verhuizen vanuit het drukke westen naar het rustige Drenthe ook onze hele manier van leven zou gaan veranderen. Een oud boerderijtje, bouwjaar 1894, een klein dorp in plaats van de drukke randstad, geen grote hete luchtketel in onze moderne villa. Maar een klein, efficiënt houtkacheltje in een liefelijk sfeervol keuterboerderijtje, hoe heeft het zo kunnen lopen?
Na de renovatie van het boerderijtje, nieuw dak, nieuwe indeling en natuurlijk de nodige isolerende aanpassingen tijd om een houtkachel een plek in ons huis te geven. Een boerderijtje met inmiddels energielabel A dus gelukkig waren we zo verstandig om voor het kleinste model te gaan, 3,75 kW maar wel met een hoog rendement. Ik schrijf nu zo’n zes jaar geleden, eigenlijk hadden we niets met al dat “groen” en energie neutraal maar gaandeweg ging dat beeld kantelen en dat kwam door HOUT!
Want het bleek dat stoken van hout in ons kacheltje niet alleen warmte en gezelligheid gaf, het werkte ook nog eens positief op onze energierekening. Met de zonnepanelen wekken we op jaarbasis bijna 1.000 kW meer op dan we gebruiken alleen het gasverbruik van ca 2.000 kuub viel tegen. Momenteel hebben we een jaarverbruik van nog geen 200 kuub gas, nee, dit is echt geen tikfout.
Maar de weg ernaar toe ging met vallen en opstaan, we dachten: dat stoken van hout kunnen we wel. Het eerste partijtje hout dat we kochten was “stookklaar” netjes opgestapeld in het bakhuisje bij ons huisje waar het volgens ons mooi opgeborgen kon liggen wachten tot het aan de beurt was voor een rondje kachel. Nou, binnen 3 weken begon het opgeslagen hout aan alle kanten te schimmelen, dat was dus onze eerste ervaring met hoe je hout niet te zorgvuldig moet opslaan, de wind wil ook wat te genieten hebben. Nog maar half op weg in het stookseizoen was er van een goede trek geen sprake meer. Schoorsteenveger erbij gehaald, je wilt niet weten hoeveel creosoot er loskwam. We schaamden ons dood. En bij het ’s ochtends aansteken kon mijn broer in Canada onze rooksignalen lezen!
We zijn ons dus maar eens gaan verdiepen in de wereld van de houtstokers. Het aansteken viel makkelijk te leren, ik hoopte nog op een reisje naar Zwitserland maar een plaatselijke kachelleverancier bood een leuke avondcursus aan om ons de Zwitserse methode bij te brengen. Het was niet alleen een boeiende en leerzame avond maar ook gezellig om met medestokers ervaringen uit te wisselen. Het leren stapelen van hout betekende helaas ook geen reisje naar Finland, driekwart van ons dorp heeft een houtkachel in huis dus een rustige avondwandeling leverde genoeg ideeën op voor leuke houtopslag mogelijkheden. Laat de wind maar lekker spelen met het gekloofde hout maar geef de regen geen schijn van kans.
En we realiseren ons dat we nog lang niet uitgeleerd zijn maar onze dagen zien er soms heel afwisselend uit. Hout stapelen, soms hout kloven. Aanmaakhoutjes maken en regelmatig de kachel in de gaten houden. Jaarlijks gaat er, afhankelijk natuurlijk van hoe koud het in de winter is, gemiddeld 6 m² hout doorheen. We hebben aan opslagcapaciteit inmiddels meer dan 20 m² gerealiseerd. De houtvoorraad wordt door een vaste leverancier op peil gehouden. En hoewel het “stookklaar” aangeleverd wordt mag hier de wind er nog zo’n 3 jaar doorheen spelen. De schoorsteenveger die ons 2x per jaar bezocht kwam zelf met het voorstel om in het vervolg gewoon 1x per jaar te komen vegen, een beter compliment konden we niet krijgen.
Moesten we eerst bijna dagelijks ons kachelruitje schoonmaken, nu aan het einde van het stookseizoen maken we eenmalig de hele kachel inclusief het glas schoon en dat is het. Onze kachel heeft ondanks het kleine formaat maar liefst 3 verschillende schuiven om de verbranding te regelen, het heeft tijd gekost om de juiste balans te vinden, de kachelleverancier had ons een plezier gedaan met een wat uitgebreidere instructie maar inmiddels denken we ons kacheltje door en door te kennen. We betalen nu nog maandelijks € 10,- voorschot voor het energieverbruik maar aan het einde van jaar krijgen we tussen de € 100,- en € 200,- terug, per saldo verdienen we nu waarbij wel opgemerkt moet worden dat we jaarlijks overstappen vanwege de welkomstpremie. Soms krijgen we hout maar regelmatig kopen we ook gewoon stookhout, desondanks zijn we nu per jaar veel voordeliger uit dan toen we uitsluitend de gasketel voor de warmte lieten zorgen.
Maar er valt nog genoeg te ontdekken, nu gaat er hoofdzakelijk eiken in de kachel maar dit jaar hebben we ook beuk en es ingekocht. Een extra jaartje geduld, we gunnen de wind ook wat, en dan maar eens kijken hoe dat brandt. En een in de buurt omgezaagde berk ligt inmiddels gekloofd en wel ook al een jaartje te wachten maar krijgt een paar maanden extra.
En we weten het, net als kernenergie, windmolens, biomassacentrales etc. is er ook regelmatig discussie over houtstook. Gelukkig wonen we in een dorp waar vrijwel iedereen een gezellig houtkacheltje heeft staan, onze burgemeester deelde trots via de sociale media z’n eigenbouw houtopslag en ook de eerste keer dat zijn houtkacheltje gezellig aan mocht. En ook wij zijn natuurlijk nog lang niet uitgeleerd, kachels zullen ook steeds efficiënter en schoner worden (het zijn net auto’s) en wij zullen doorgaan met steeds beter leren stoken. Het is gewoon een leuke hobby erbij, ik vergeet wel steeds de geraniums (zit er gelukkig nog niet achter) op tijd water te geven maar het kacheltje snort ook deze winterweer lekker.
Jan Paagman
Annen