Dé brandstof voor een houtkachel is droog en schoon hout. Maar hoe zit het met de alternatieven, zoal steenkool?
Verantwoord stoken is alleen mogelijk door gebruik te maken van droog en schoon hout. Het stoken van alternatieve brandstof zoals steenkool is niet verantwoord en in dit artikel lichten wij dit verder toe.
Wat is steenkool?
Laten we starten met wat steenkool precies is. Kool is gevormd uit biomassa die lang geleden is vergaan via biologische afbraak tot humus, veen, turf, bruinkool en ten slotte onder een toenemende druk van aardlagen op een aantal locaties op de aarde is gecomprimeerd tot kolen. Daarbij zijn bestanddelen van de oorspronkelijke biomassa zoals koolstof sterk geconcentreerd in de kolenmassa. Deze concentraties komen bij hout niet voor. Bij de verbranding van kool worden deze verbindingen ontsloten en deze komen in hoge concentraties vrij. Denk aan CO2, zwaveloxide, stikstofoxide, arseen en metaaloxiden.
Vergelijking met hout
De verbrandingswaarde van kool is ongeveer het dubbele van hout. Dit betekent dat tweemaal de massa aan hout nodig is om eenzelfde energieopbrengst te verkrijgen als uit kolen. Daar staat tegenover dat er ook tweemaal zoveel koolstof in kolen aanwezig is. Bij verbranding reageert deze koolstof met zuurstof tot CO2. Wanneer er tweemaal zoveel koolstof in de brandstof aanwezig is, is ook de CO2 uitstoot tweemaal zo groot. Daarnaast is het aandeel waterstof in hout hoger dan in kolen.
Meer uitstoot dan bij verbranding hout
Bij de verbranding van waterstofgas komt wel energie maar geen CO2 vrij. Hierdoor komt er netto minder CO2 vrij bij de verbranding van hout dan bij de verbranding van kolen. Terwijl we hout kunnen zien als opgeslagen zonne-energie, waarvan de CO2 die bij verbranding of verrotting vrijkomt relatief snel weer in nieuwe bomen kan worden opgenomen, duurt dit proces bij kolen veel langer. Ten slotte zijn de concentraties aan stikstof, zwavel etc. in kolen niet het dubbele maar een veelvoud bij het verbranden van kolen.
Steenkool in beeld
Geen idee wat je stookt
Feitelijk weet je als consument met kolen nooit wat je stookt. Dit blijkt uit de zeer variërende chemische samenstelling en asresten van kool en het ontbreken van brandstofspecificaties. Dergelijke variaties komen bij geschikt stookhout niet voor.
Wees bewust van je stookgedrag
Goede informatie over de gebruikte brandstof is een belangrijk instrument in het proces naar bewustwording bij de stoker om structureel tot verantwoord stookgedrag te komen. We roepen niet voor niets altijd: alleen droog hout, geen geverfd of behandeld hout, en ‘meten is weten’.
Meer uitstoot
Het aandeel minerale bestanddelen in kolen is tot een factor 45 hoger dan bij beukenhout. Een deel hiervan zal als vliegas samen met koolpoeder de gezondheid kunnen belasten. Deze as dat vrijkomt bij verbranding van kolen gedraagt zich na contact met water als cement. Dit sluit de mogelijkheid van toepassing van katalytische naverbranding van de rookgassen bij kolenverbranding uit.
Het vuur
Ooit een kolenkachel zien branden? En ook een verantwoord gestookte houtkachel met een kraakheldere ruit en een prachtig vlammenspel? Dan weet je wel wat onze voorkeur heeft!
Onze conclusie
Een bewuste, goed geïnformeerde, weloverwogen brandstofkeuze om onnodige overlast en milieubelasting te voorkomen is bij het stoken op kolen bijna onhaalbaar.